آشنایی با انواع بافت پارچه و خصوصیات هر کدام
برای درک صحیح انواع پارچه و بافت پارچه باید بگوییم که پارچه لایه ای انعطاف پذیر با شبکه ای از الیاف شامل الیاف طبیعی یا مصنوعی است که نوع نخ‌ها یا الیاف و ساختار و نحوه قرارگیری آنها در کنار یکدیگر ساختمان پارچه و خصوصیات فیزیکی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.برای آشنایی بشتر با مقاله آشنایی با انواع بافت پارچه و خصوصیات هر کدام در پامیشا همراه باشید.
ویژگی هایی مانند نرمی و لطافت، وزن و فشار روی پارچه، درجه کشسانی، استحکام و …. با توجه به نوع پارچه قابل تغییر است و همچنین با توجه به نوع استفاده نهایی پارچه تعیین می شوداز نظر بافت پارچه سه روش عمده برای تولید پارچه وجود دارد که بر اساس نوع درهم رفتگی نخ های آن، این چنین طبقه بندی شده‌اند. این روش‌ها عبارتند از:
- بافندگی تاری – پودی
- بافندگی حلقوی- پودی
- بافندگی حلقوی تاری
غیر از این 3 نوع بافت ما منسوجات و پارچه هایی داریم که بدون بافت تولید می شوند که به منسوجات بی بافت معروف هستند.
ویژگی های پارچه تاری پودی:
یکی از مهمترین خواص پارچه وزن آن است که به وزن و سبکی آن اشاره دارد. معمولاً وزن پارچه را بر حسب وزن واحد (وزن هر متر مربع پارچه) بیان می کنند.
یکی دیگر از ویژگی های مهم هر پارچه، تراکم آن است. تراکم پارچه به تعداد نخ ها در یک سانتی متر طول یا عرض پارچه بیان می شود. بدیهی است که هر چه تعداد نخ ها در واحد طول بیشتر باشد، بافت پارچه متراکم تر می شود. تراکم پارچه بر وزن پارچه، استحکام، سجاف، چین و چروک، نفوذپذیری هوا و پوشش تأثیر می گذارد.
ضخامت پارچه یا به عبارتی فاصله سطح رویی و سطح زیرین پارچه از دیگر ویژگی های مهم پارچه است. پارچه ضخیم تر، لایه عایق بیشتری بین پوست و هوا ایجاد می کند، بنابراین گرمای بیشتری نسبت به پارچه های نازک ایجاد می کند.
از دیگر مزایای روش بافت تاری – پودی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
به طور معمول از این روش برای تولید پارچه هایی استفاده می شود که باید دارای ثبات ابعادی و استحکام ساختاری باشند، مانند پارچه های پیراهنی، لباس، ملحفه، پرده و غیره. پارچه استفاده شده بزرگ است. بافت تار مقرون به صرفه تر است. سرعت تولید تار در مقایسه با بافندگی دایره ای بیشتر است، می توان از نخ های ضخیم تر در بافتنی تار استفاده کرد. نمی توان مستقیماً از یک نخ (روی نخ) تولید کرد. برعکس، باید در مراحل اولیه بافت انجام شود) بنابراین فرآیند گسترده‌تر و دشوارتر از بافت دایره‌بافی است، بنابراین برای ایجاد تاری پودی به سرمایه بیشتری نیاز است. استان اصفهان بیشترین تعداد واحد نساجی را دارد. تولید و پس از آن گیلان، مازندران، قزوین و آذربایجان شرقی قرار دارند.
بافندگی حلقوی- پودی
بافت حلقوی پارچه به گره و کشباف نیز معروف است. بافت پارچه حلقوی است. که از قسمت‌های کوچکی به نام حلقه ساخته می‌شود. که یک قسمت از نخ را به شکل حلقه خم می‌کند. و حلقه‌ها را روی هم می‌گذراند. به عبارت دیگر، نخ دارای حلقه‌های متوالی است. که هر حلقه توسط حلقه دیگری در طرف دیگر کشیده می‌شود. و در نهایت یک یا چند دسته از نخ را به هم می‌پیوندد. و یک بافت حلقوی را تشکیل می‌دهد.
ماشین بافندگی حلقوی برای اولین بار توسط ویلیام لی در انگلستان اختراع شد. اساس کار این بافندگی تولید و انتقال حلقه است که سرعت آن بسیار بیشتر از بافتنی دستی است. در این سیستم، نخ ها می توانند با ایجاد حلقه هایی در عرض پارچه، این پارچه را ایجاد کنند. این پارچه ها خاصیت ارتجاعی بالایی دارند به همین دلیل به آنها پارچه کشباف نیز می گویند. این پارچه ها شامل لباس زیر، پیراهن و شلوار و … می باشد. برای تولید استفاده می شود و نخ در سیستم ریسندگی الیاف کوتاه که برای تولید آنها استفاده می شود، ریسیده می شود.
بافت پارچه در بافت حلقوی
در این نوع بافت، حلقه‌ها در جهت افقی تشکیل شده اند. و به‌طور افقی به هم متصل می‌شوند. تا یک رج بافت ایجاد کنند. حلقه‌های رج دوم از حلقه‌های رج اول عبور داده می‌شود. و در نهایت، حلقه‌های نخ در ردیف‌های مختلف به‌صورت عمودی به هم وصل شده و پارچه بافته می‌شود. این بافت معمولاً با یک نخ تولید می‌شود. اما برای افزایش سرعت بافت می‌توان از 192 خط استفاده کرد. نکته خاص در مورد این نوع بافت، تفاوت پشت و روی پارچه است. گلدوزی این پارچه‌ها می‌تواند. با دستگاه‌های بافندگی دایره‌ای یا تخت انجام شود. این نوع بافت به‌نام‌های کش‌بافی، تریکوبافی، کاموابافی و گردبافی نیز شناخته می‌شود.
نوع دیگری از این پارچه با نخ‌های ضخیم‌تر بافته می‌شود. که به تریکوبافی یا کش‌بافی معروف است. و معمولاً در تولید لباس‌های زمستانی استفاده می‌شود. این پارچه‌ها از اکریلیک یا پشم ساخته می‌شوند. یکی از زیرمجموعه‌های این نوع سیستم، تولید جوراب است. بسیاری از کارخانه‌های جوراب‌بافی تحت نظارت اصناف قرار دارند. و بدون مجوز فعالیت می‌کنند. بیشترین تعداد کارخانه‌های جوراب‌بافی در استان تهران متمرکز است، و استان‌های خراسان رضوی، اصفهان و قزوین نیز بیشترین مجوزها را در این زمینه دارند.
- گیپور و دانتل چه فرقی باهمدیگر دارند؟
- پارچه حریر ،پارچه ارگانزا و پارچه ساتن آمریکایی
- روش حرفه ای اتوکردن پیراهن مردانه
- انواع سوزن و کاربردهای آن در خیاطی
- انواع پارچه آستری و کاربرد آنها
- معرفی انواع چرخ خیاطی و کاربردهای آن
بافندگی حلقوی تاری
در روش بافت حلقوی تاری، حلقه‌ها در جهت طولی پارچه ساخته می‌شوند. و برای ایجاد این بافت از نخ‌های تار استفاده می‌شود. این نخ‌ها به‌طور جداگانه هرکدام یک حلقه ایجاد می‌کنند. و اتصال آنها در راستای عمودی ردیف‌هایی از حلقه‌های موازی را می‌سازد.
این نوع بافت استحکام بالایی دارد. و به‌راحتی شکافته نمی‌شود. اما قابلیت کشسانی و انعطاف‌پذیری آن نسبت به بافت حلقوی پودی کمتر است. به‌طور کلی، این نوع بافت برای کاربردهای فنی مناسب‌تر است و معمولاً در تولید پارچه‌های پرده‌ای، روکش مبلمان و پتوها استفاده می‌شود. کارخانه‌های تولید این نوع پارچه‌ها بیشتر در استان‌های تهران، اصفهان، قزوین و گیلان متمرکز هستند.
پارچه های نبافته:
منسوجات نبافته بسیار قدیمی هستند. و نمد را می توان اولین نمونه از منسوجات نبافته دانست. منسوجات نبافته نوعی از مواد نساجی هستند. که بدون بافت تولید می شوند. به طوری که الیاف با هم مخلوط شده اند. و عملیات اتصال بر روی آنها انجام می شود.
حدود نیمی از منسوجات جهان را منسوجات نبافته تشکیل می دهند و هر روز به این مقدار اضافه می شود. خلاصه در این صنعت از گره خوردن نخ تار و پود خبری نیست. در عوض، پارچه های نبافته نتیجه پیوند و درهم آمیختگی الیاف توسط فشار، گرما، ضربه یا مواد شیمیایی هستند. که هر یک از این روش ها محصولی با خواص متفاوت به دست می دهند. از دلایل افزایش محبوبیت پارچه های نبافته می توان به تولید با حجم و سرعت بالا، قیمت بسیار پایین، بازیافت آسان و طیف وسیعی از محصولات قابل تولید اشاره کرد.
مهمترین کاربردهای این نوع منسوجات در حوزه بهداشت و درمان است که شامل روپوش بیمارستانی، پد، کیت جراحی، لباس زیر، بانداژ، ماسک، بانداژ و گاز، لباس، لوازم بهداشتی و … می باشد. به طور کلی منسوجات ساختاری دو بعدی و (در برخی موارد سه بعدی) دارند و نخ نقش تعیین کننده ای در تولید آنها دارد. اما پارچه های نبافته نام کلی گروهی از پارچه هاست که بر خلاف انواع دیگر پارچه ها در ساختار خود نخی وجود ندارد و ساختار پارچه مستقیماً از الیاف تولید می شود.
انواع منسوجات نبافت عبارتند از:
۱- نمد پشمی (Wool felt)
نمد پشمی هنوز هم یکی از رایج ترین انواع نمد است که صنعتگران نساجی همواره در طول تاریخ از پشم گوسفند یا سایر حیوانات پشمی تولید کرده اند. نمد پشمی علاوه بر زیبایی و جذابیت ظاهری از خواص الیاف پایه از جمله جذب رطوبت، مقاومت در برابر حرارت و خاصیت عایق عالی نیز بهره می برد.
۲- نمد خز (Fur felt)
تا به امروز، برخی از تولیدکنندگان پارچه از چرم بیستر برای ساخت کلاه نمدی و سایر لوازم جانبی استفاده می کنند. اگرچه استفاده از نمد خز در عصری که حقوق حیوانات در اولویت است، دیگر مرسوم نیست، اما این نوع نمد به دلیل تطبیق پذیری و دوام، همچنان استفاده می شود، البته در مقادیر محدود. در عین حال این نوع نمد را می توان همراه با انواع چرم های دیگر به جز بیستر تولید کرد. اما در هر صورت، تولید نمد مستلزم کشتن حیوانات است.
۳- نمد اکریلیکی (Acrylic felt)
در واقع نمد اکریلیک ارزانتر از پشم است. و مزایایی مشابه نمد معمولی دارد. بر خلاف نمد پشمی یا خز، نمد اکریلیک بسیار قابل اشتعال است و استفاده از آن احساس ناراحتی می کند.
۴- نمد ریونی (Rayon felt)
نمد ویسکوز عمدتاً در صنایع مختلف و به ویژه در پزشکی کاربرد دارد. و به دلیل خواص آب‌دوستی که دارد. شباهت زیادی به نمد پشمی از خود نشان می‌دهد. یکی از ویژگی‌های برجسته نمد این است. که می‌توان آن را به انواع مختلفی از محصولات عایق تبدیل کرد. این ویژگی باعث می‌شود تا نمد در صنعت به عنوان ماده‌ای با کارایی بالا در مواردی چون عایق‌های حرارتی و صوتی، پوشش‌ها و حتی لباس‌های پزشکی استفاده شود.
با این حال، نکته مهمی که در مورد نمد وجود دارد. این است که مانند بسیاری از الیاف مصنوعی، به عنوان یک آلاینده غیرقابل تجزیه زیستی شناخته می‌شود. یعنی پس از استفاده و در نهایت دور انداختن آن، نمد به سرعت تجزیه نمی‌شود. و در محیط باقی می‌ماند، که می‌تواند. به مشکلات زیست‌محیطی و آلودگی منجر شود. این موضوع یکی از معایب بزرگ مواد مصنوعی است. که به دلیل ویژگی‌های شیمیایی خاص خود، مدت‌ها در طبیعت باقی می‌مانند و به راحتی تجزیه نمی‌شوند.
در نهایت، استفاده از نمد ویسکوز، اگرچه در بسیاری از صنایع مزایای زیادی دارد. اما نیازمند توجه به اثرات زیست‌محیطی آن است و لازم است. برای کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی از روش‌های بازیافت یا استفاده از مواد زیست‌پذیرتر در تولیدات آینده توجه ویژه‌ای صورت گیرد.
۵- نمد فشرده (Pressed felt)
در عین حال به‌عنوان قدیمی‌ترین نوع نیز شناخته می‌شود. این نوع نمد از ترکیب الیاف بافته شده ب.ج.د آ»ده و تولید می شود. که با استفاده از گرما، آب و فشار ساخته می‌شود. تولید می‌گردد. معمولاً به صورت ورقه‌ای عرضه می‌شود. و می‌تواند. به اشکال مختلف در صنایع مصرفی، صنعتی و پزشکی مورد استفاده قرار گیرد.
۶- نمد سوزنی (Needled felt)
صنعتگران برای ساخت مجسمه‌های گلدوزی و دیگر محصولات سه‌بعدی از سوزن‌گیرهای ویژه استفاده می‌کنند. این نوع نمد به دلیل عدم خواص عایق بودن، در مصارف صنعتی کاربرد ندارد. و بیشتر در تولید محصولات تزئینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۷- نمد بافته شده (Woven felt)
نمد بافته شده نوعی پارچه نمدی است. که توسط تولیدکنندگان نساجی با اعمال فشار، گرما و آب به پارچه‌های بافته شده قبلی تولید می‌شود. نتیجه یک پارچه متراکم و بسیار عایق است. که بسیار نازکتر از نمد فشرده است.
