خواص دانه چیا برای لاغری و تناسب اندام در پامیشا
دانه چیا یکی از شبهغلاتی است که سرشار از فیبر میباشد. البته نوع فیبر موجود در دانه چیا با فیبر موجود در نشاسته و دیگر انواع کربوهیدراتها تفاوت دارد. این دانه که از خانواده نعناییان به شمار میرود، بومی کشور مکزیک است. امروزه مصرف دانه چیا به دلیل تأثیرات آن بر کاهش وزن شهرت زیادی پیدا کرده است. این دانهها در تماس با مایعات، حالتی ژلهای به خود گرفته و حجمشان افزایش مییابد. که خواص دانه چیا برای لاغری و نتاسب اندام در پامیشا توضیح داده شده است.
البته دانههای چیا (Chia seeds)، که معمولاً به رنگهای سیاه و سفید یافت میشوند، از گیاه Salvia hispanica، یکی از اعضای خانواده نعناییان، به دست میآیند. این دانههای کوچک با وجود اندازه خود، خواص و فواید فراوانی برای سلامت بدن دارند.
معرفی ظاهری دانه چیا
دانه چیا، دانههای بسیار کوچک و بیضیشکل هستند که معمولاً در رنگهای سیاه، سفید، خاکستری و گاهی قهوهای دیده میشوند. این دانهها به دلیل اندازهی کوچک خود و وزنی سبک، به راحتی قابل استفاده در انواع مواد غذایی هستند. دانههای چیا در تماس با مایعات (مانند آب یا شیر) قابلیت جذب بالا دارند و ژلهای میشوند، به طوری که حجمشان چندین برابر افزایش پیدا میکند.
پیشینه مصرف دانه چیا
دانه چیا یکی از قدیمیترین گیاهان خوراکی در جهان به شمار میرود و مصرف آن به زمان تمدن مایاها و آزتکها در آمریکای مرکزی و جنوبی بازمیگردد. در این تمدنها، دانه چیا به عنوان یکی از منابع انرژی مهم شناخته میشد و حتی به آن لقب “غذای دونده” داده بودند. این لقب به دلیل خاصیت انرژیبخشی و توانایی آنها در افزایش استقامت در فعالیتهای فیزیکی بود. مردم بومی چیا را به صورت خام مصرف میکردند، یا آن را با آب مخلوط کرده و به یک نوشیدنی تبدیل میکردند که برای کاهش خستگی بسیار مؤثر بود.
از دانه چیا نه تنها به عنوان یک ماده غذایی، بلکه در مصارف دارویی و مذهبی نیز استفاده میشده است. بومیان، این دانه را به عنوان هدیهای مقدس در مراسمهای مذهبی به خدایان تقدیم میکردند.
خاستگاه دانه چیا
دانه چیا از گونهای گیاه به نام Salvia hispanica به دست میآید. این گیاه بومی مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری آمریکای مرکزی و جنوبی، بهویژه کشور مکزیک و بخشهایی از گواتمالا است.
گیاه Salvia hispanica از خانواده نعناییان بوده و به صورت طبیعی در مناطق با آبوهوای گرم رشد میکند. این گیاه توانایی بالایی در رشد در شرایط سخت، از جمله خاکهای فقیر و کمآب، دارد و به همین دلیل به راحتی در مناطق مختلف کشت میشود. امروزه علاوه بر خاستگاه اصلی، کشت دانه چیا در بخشهایی از آمریکای جنوبی، استرالیا، هند و حتی برخی از کشورهای آفریقایی گسترش یافته است.
ویژگیهای گیاهشناسی دانه چیا
- ارتفاع گیاه چیا:
گیاه Salvia hispanica معمولاً ارتفاعی بین 50 تا 100 سانتیمتر دارد. - گلها:
گلهای این گیاه به رنگ آبی یا بنفش هستند و در تابستان ظاهر میشوند. - رشد طبیعی:
کشت آن به صورت دیم بوده و معمولاً نیاز بالایی به کود و آبیاری ندارد.
کاربردهای تاریخی
در گذشته، دانه چیا نه تنها یک ماده غذایی ارزشمند برای فرمانروایان و جنگجویان مایا و آزتک بود، بلکه به عنوان دارویی طبیعی برای تقویت بدن، بهبود زخمها و درمان التهاب نیز استفاده میشد. به دلیل ارزش بالای این دانه، حتی در برخی از مناطق به عنوان نوعی واحد پول برای تجارت مورد استفاده قرار میگرفت.
امروزه استفاده از دانه چیا به دلیل فواید متعدد آن برای سلامتی و کاربرد راحت در غذاهای مختلف، در سراسر جهان رواج پیدا کرده است و به عنوان یک “ابرغذا” معرفی میشود.
۱. سرشار از مواد مغذی است
دانه چیا به دلیل محتوای بالای فیبر، به پیشگیری از یبوست کمک کرده و سلامت دستگاه گوارش را تضمین میکند. با توجه به اینکه نیاز روزانه بزرگسالان به فیبر حدود ۲۵ تا ۳۰ گرم است، مصرف یک وعده (۲۸ گرم) از دانه چیا میتواند تقریباً ۳۰ درصد از این نیاز را تأمین کند.
یکی از مهمترین خواص دانه چیا مربوط به اسیدهای چرب غیراشباع موجود در آن، بهویژه امگا ۳ و امگا ۶، است. در هر وعده مصرفی از این دانه، حدود ۶.۷۲ گرم اسید چرب غیراشباع وجود دارد که طبق تحقیقات، میتواند خطر بروز حملات قلبی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
ارزش غذایی دانه چیا در هر 15 گرم (حدود یک قاشق غذاخوری)
دانه چیا یکی از بهترین منابع غذایی با ترکیبات مغذی و فواید فراوان است. در هر 15 گرم از این دانهها، ترکیبات زیر یافت میشود:
1. کالری
- 65-70 کالری
این میزان کالری به دلیل ترکیب فیبر، چربیهای مفید و پروتئین است که انرژی پایدار فراهم میکند.
2. پروتئین
- 2 گرم پروتئین
دانه چیا منبع خوبی از پروتئین گیاهی است که برای تقویت عضلات و بافتهای بدن مفید است.
3. چربی
- 4.5 گرم چربی کلی
- امگا-3: حدود 3 گرم از این چربیها به اسیدهای چرب امگا-3 اختصاص دارد که برای سلامت قلب و مغز بسیار مفید است.
- چربیهای اشباع: کمتر از 0.5 گرم
- چربیهای غیراشباع: عمده چربیهای موجود در دانه چیا مفید هستند و نقش مهمی در کاهش کلسترول دارند.
4. کربوهیدرات
- 6 گرم کربوهیدرات
- فیبر: حدود 5-5.5 گرم از این مقدار کربوهیدرات به فیبر اختصاص دارد. این فیبر موجب بهبود سیستم گوارش، کاهش اشتها و کنترل قند خون میشود.
- قند: دانه چیا تقریباً 0 گرم قند دارد و برای رژیمهای بدون شیرینی مناسب است.
5. مواد معدنی
- کلسیم: حدود 70-80 میلیگرم
این میزان کلسیم به تقویت استخوانها و دندانها کمک میکند. - آهن: حدود 0.8-1 میلیگرم
آهن موجود در دانه چیا کمک میکند تا اکسیژن به سلولها منتقل شود و از کمخونی جلوگیری میکند. - منیزیم: حدود 40-50 میلیگرم
منیزیم نقش مهمی در سلامت عضلات، اعصاب و متابولیسم بدن دارد. - فسفر: حدود 90-100 میلیگرم
فسفر به تقویت سلولها و عملکرد مغز کمک میکند. - پتاسیم: حدود 60-70 میلیگرم
پتاسیم باعث تنظیم تعادل آب و الکترولیتها در بدن میشود. - روی: حدود 0.5 میلیگرم
روی برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی و تقویت پوست و مو مفید است.
6. ویتامینها
- ویتامین B3 (نیاسین): حدود 1 میلیگرم
برای فعالیت سلولی و تولید انرژی مؤثر است. - ویتامین B1 (تیامین): حدود 0.1 میلیگرم
نقش مهمی در سلامت سیستم عصبی و متابولیسم دارد. - ویتامین E: مقدار کمی از این ویتامین در دانه چیا وجود دارد، که به محافظت از سلولها و کاهش رادیکالهای آزاد کمک میکند.
7. آنتیاکسیدانها
دانه چیا غنی از آنتیاکسیدانهایی است که از بدن در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد محافظت میکنند و روند پیری را کاهش میدهند.
خلاصه ترکیبات دانه چیا در 15 گرم(حدود یک قاشق غذاخوری)
این ترکیبات، دانه چیا را به یک “ابرغذا” تبدیل کرده که میتواند بخشی از رژیم غذایی روزانه شما باشد و به تقویت سلامت عمومی بدن کمک کند.
۲. منبع غنی آنتیاکسیدانها
دانه چیا حاوی مقادیر قابل توجهی آنتیاکسیدان است که نهتنها از چربیهای حساس موجود در این دانه در برابر اکسید شدن و فساد محافظت میکند، بلکه با خنثی کردن رادیکالهای آزاد از آسیب سلولی جلوگیری میکند. تحقیقات نشان دادهاند که آنتیاکسیدانهای موجود در دانه چیا به حفظ سلامت قلب و کبد کمک کرده و دارای خواص ضدسرطانی هستند.
3. به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک میکند
دانه چیا با داشتن مقادیر بالای فیبر و امگا ۳ میتواند نقشی مؤثر در پیشگیری از بیماریهای قلبی ایفا کند. فیبر محلول موجود در این دانه به کاهش سطح کلسترول تام و کلسترول بد (LDL)، که از عوامل اصلی بیماریهای قلبی محسوب میشوند، کمک کرده و سلامت قلب را بهبود میبخشد.
4. مواد مغذی لازم برای سلامت استخوان را تأمین میکند
دانه چیا سرشار از کلسیم، فسفر و منیزیم است که همگی برای تقویت و حفظ سلامت استخوانها ضروری هستند. تحقیقات متعددی نشان دادهاند که این مواد مغذی در افزایش تراکم مواد معدنی استخوانها و استحکام آنها نقش مهمی دارند. علاوه بر این، امگا ۳ موجود در دانه چیا نیز با افزایش تراکم و سلامت استخوانها ارتباط مستقیمی دارد و به بهبود ساختار استخوانها کمک میکند.
۵. به کاهش قند خون کمک میکند
یکی از خواص دانه چیا از دیدگاه طب سنتی، نقش آن در کنترل و کاهش قند خون است. این دانه مغذی به دلیل داشتن فیبر و ترکیبات مفید میتواند سطح قند خون را بهویژه در بیماران مبتلا به دیابت کاهش دهد.
مطالعات حیوانی نشان دادهاند که دانه چیا میتواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و به تثبیت سطح قند خون بعد از غذا کمک کند. هرچند تحقیقات انسانی در این زمینه محدود است، اما برخی پژوهشها نتایج امیدوارکنندهای ارائه کردهاند؛ برای مثال، در یک تحقیق مشخص شد خوردن نان حاوی دانه چیا از افزایش قند خون پس از صرف غذا جلوگیری میکند.
6. به کاهش وزن کمک میکند
تحقیقات درباره تأثیر دانه چیا بر کاهش وزن نتایج متفاوتی ارائه کردهاند. برخی مطالعات نشان دادهاند که این دانه مغذی به دلیل داشتن فیبر و پروتئین میتواند به کاهش اشتها کمک کرده و خطر پرخوری را کاهش دهد. بهعنوانمثال، در یکی از مطالعات انجامشده روی ۲۴ نفر، مشخص شد که مصرف دانه چیا همراه با ماست باعث افزایش احساس سیری و کاهش میزان غذای مصرفی در کوتاهمدت میشود.
۷. به سلامت پوست کمک میکند
خواص دانه چیا برای پوست نیز بسیار حائز اهمیت است. امگا ۳ موجود در این دانه با بهبود گردش خون، به کاهش خشکی و التهاب پوست کمک کرده و آن را شادابتر میسازد. تحقیقات نشان دادهاند که اسیدهای چرب امگا ۳ میتوانند از پوست در برابر آسیبهای ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید محافظت کرده و خطر پیری زودرس را کاهش دهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر، مطالب مرتبط سایت پامیشا را بخوانید.
- ساخت عضلات فوق العاده با منابع پروتئین گیاهی
- عضله سازی با استفاده از پروتئین های گیاهی
- خواص درمانی و کاربردهای روغن سیاهدانه برای پوست
- قیمت کینوا و بررسی خواص کینوا در پامیشا
- لاغری و چربی سوزی با استفاده از دمنوش های گیاهی
روشهای مصرف دانه چیا
دانه چیا را میتوان به روشهای مختلف و بسیار ساده در رژیم غذایی روزانه گنجاند. در ادامه “خواص دانه چیا برای لاغری و تناسب اندام در پامیشا” چند روش محبوب برای مصرف دانه چیا توضیح داده شده است:
۱. اضافه کردن به نوشیدنیها
دانه چیا را میتوان به انواع نوشیدنیها مانند آب، آبمیوه، اسموتی یا شربت اضافه کرد. کافی است یک یا دو قاشق غذاخوری دانه چیا را در مایعات بریزید و حداقل ۱۰ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید تا حالت ژلهای پیدا کند.
۲. در صبحانه
یکی از سادهترین روشها، اضافه کردن دانه چیا به صبحانههایی مانند جو دوسر، ماست، یا غلات صبحانه است. علاوه بر افزایش ارزش غذایی، طعم غذا نیز بهبود پیدا میکند.
۳. پودینگ چیا
با مخلوط کردن دانه چیا با شیر (گیاهی یا حیوانی) و گذاشتن آن در یخچال برای چند ساعت، یک دسر سالم و خوشطعم به نام «پودینگ چیا» تهیه میشود. میتوان پودینگ را با میوهها، مغزها یا عسل جذابتر کرد.
۴. در غذاهای پختهشده
دانه چیا را میتوان به مواد غذایی مانند کیک، نان و کوکیها اضافه کرد. این روش علاوه بر افزایش خواص تغذیهای، باعث ایجاد بافتی جذاب در خوراکیها میشود.
۵. بهعنوان جایگزین تخممرغ
دانه چیا را در مقدار مشخصی آب خیس کنید تا حالت ژلهای پیدا کند. سپس از آن بهعنوان جایگزین تخممرغ در تهیه غذاهای گیاهی استفاده کنید. این روش بهویژه برای کسانی که رژیم وگان دارند مفید است.
۶. اضافه کردن به سالاد
دانه چیا را روی سالادها، سوپها یا غذاهای سرد بپاشید تا بهعنوان یک ماده مغذی مصرف شود.
نکات مهم در مصرف:
- مقدار مناسب: توصیه میشود روزانه بین یک تا دو قاشق غذاخوری (۱۰ تا ۲۵ گرم) از دانه چیا مصرف کنید.
- مصرف با مایعات: دانه چیا در تماس با مایعات متورم میشود. حتماً همراه با مایعات کافی مصرف شود تا از مشکلاتی مانند انسداد گوارشی جلوگیری شود.
- خرد نشده یا آسیابشده؟ دانه چیا را میتوان بهصورت کامل یا آسیابشده مصرف کرد، اما در هر دو حالت خواص تغذیهای آن حفظ میشود.
دانه چیا تنوع زیادی در مصرف دارد و میتوان آن را مطابق سلیقه و نیاز خود در رژیم غذاییتان قرار دهید.
۲ دیدگاه ها